Zdrowa dieta może przynieść korzyści kardiometaboliczne niezależnie od utraty masy ciała
Prawie jedna trzecia osób, które przyjęły i przestrzegały zasad zdrowej diety, nie schudła, ale mimo to odniosła wiele korzyści zdrowotnych – wynika z nowego badania prowadzonego przez naukowców z Harvard T.H. Chan School of Public Health oraz Uniwersytetu Ben Guriona w Izraelu. Niezależnie od spadku masy ciała, uczestnicy badania wykazali znaczną poprawę markerów kardiometabolicznych, w tym wyższy poziom cholesterolu HDL (zdrowej frakcji cholesterolu), niższy poziom leptyny (hormonu głodu) oraz mniejszą ilość tłuszczu trzewnego (tłuszczu brzusznego zlokalizowanego głęboko w jamie brzusznej, często otaczającego narządy wewnętrzne).
„Nauczono nas utożsamiać utratę masy ciała ze zdrowiem, a osoby oporne na odchudzanie często są postrzegane jako porażki” – powiedziała główna autorka badania, dr Anat Yaskolka Meir, adiunkt w Katedrze Epidemiologii Harvard Chan School. – „Nasze wyniki redefiniują pojęcie sukcesu klinicznego. Osoby, które nie tracą na wadze, nadal mogą poprawić swój metabolizm i zmniejszyć ryzyko chorób w dłuższej perspektywie. To przekaz dający nadzieję, a nie porażki”.
Badanie zostanie opublikowane 5 czerwca w czasopiśmie European Journal of Preventive Cardiology.
Naukowcy przeanalizowali zmiany wagi i parametrów zdrowotnych u 761 osób z otyłością brzuszną w Izraelu, które brały udział w trzech przełomowych badaniach klinicznych prowadzonych w miejscu pracy (DIRECT, CENTRAL i DIRECT-PLUS). Badania charakteryzowały się wysokim poziomem przestrzegania zaleceń i szerokim profilem metabolicznym uczestników. Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do jednej z diet – niskotłuszczowej, niskowęglowodanowej, śródziemnomorskiej oraz zielonej śródziemnomorskiej – i przestrzegali jej przez 18 do 24 miesięcy.
We wszystkich badaniach i grupach dietetycznych stwierdzono, że 36% uczestników osiągnęło klinicznie istotną utratę masy ciała (czyli >5% masy początkowej), 36% odnotowało umiarkowaną utratę masy ciała (≤5%), a 28% było opornych na utratę wagi (nie schudli lub nawet przytyli). Utracie masy ciała towarzyszyły znaczące korzyści zdrowotne: każdy kilogram utraconej masy ciała wiązał się ze wzrostem poziomu HDL o 1,44%, spadkiem trójglicerydów o 1,37%, insuliny o 2,46%, leptyny o 2,79% i tłuszczu wątrobowego o 0,49 jednostki, a także obniżeniem ciśnienia tętniczego i enzymów wątrobowych.
Co istotne, nawet osoby, które nie schudły – zazwyczaj były to osoby starsze i/lub kobiety – również wykazały liczne poprawy parametrów zdrowotnych. W tej grupie odnotowano wyższy poziom HDL, niższy poziom leptyny (a więc mniejszy apetyt) oraz redukcję tłuszczu trzewnego.
„To głębokie zmiany metaboliczne o realnych konsekwencjach kardiometabolicznych” – podkreśla dr Yaskolka Meir. – „Nasze badanie pokazało, że zdrowa dieta działa, nawet jeśli masa ciała się nie zmienia”.
W badaniu zastosowano także zaawansowane narzędzia z zakresu omiki i odkryto 12 konkretnych miejsc metylacji DNA, które silnie przewidują długoterminową utratę masy ciała.
„To przełomowe odkrycie pokazuje, że niektórzy ludzie mogą być biologicznie zaprogramowani, by inaczej reagować na tę samą dietę” – powiedziała prof. Iris Shai, główna badaczka badań żywieniowych i profesor nadzwyczajna w Harvard Chan School. – „To nie tylko kwestia silnej woli czy dyscypliny – to kwestia biologii. I jesteśmy coraz bliżej jej zrozumienia”.
Autorzy badania przyznają, że jego ograniczeniem była przewaga mężczyzn wśród uczestników i podkreślają, że przyszłe badania powinny skoncentrować się na kobietach.
Współautorami z Harvard Chan School byli także Lu Qi, Dong Wang, Liming Liang, Frank Hu i Meir Stampfer.
Projekt został sfinansowany przez Niemiecką Fundację Badawczą (numer projektu 209933838).
Źródło: European Journal of Preventive Cardiology
