Wpływ konopi na przebieg ciąży i zdrowie noworodka: najnowsze dane naukowe

W ciągu ostatnich dwóch dekad częstość stosowania konopi indyjskich przez kobiety w ciąży wzrosła ponad dwukrotnie. Δ9-tetrahydrokannabinol (THC), główny składnik psychoaktywny konopi, przenika przez łożysko i wiąże się z receptorami układu endokannabinoidowego w kluczowych narządach płodu. Obawy o potencjalne zagrożenia wynikające z tej ekspozycji skłoniły naukowców z Oregon Health & Science University, VA Portland Health Care System oraz Kaiser Permanente do przeprowadzenia nowej, zaktualizowanej metaanalizy badań obserwacyjnych.

Metodologia

Zespół badawczy przeprowadził aktualizację istniejącego living systematic review, analizując literaturę medyczną opublikowaną w latach 2021–2024. Przeszukano bazy danych MEDLINE, CINAHL, PsycInfo, Global Health i Cochrane, koncentrując się na badaniach kohortowych i typu case-control, które porównywały wyniki ciąż z prenatalnym narażeniem na konopie do tych bez ekspozycji, z korektą m.in. na współużywanie tytoniu.

Łącznie w analizie uwzględniono 51 badań obejmujących ponad 21 milionów ciąż (dokładnie 21 146 938 przypadków). Analizy statystyczne przeprowadzono zgodnie z wytycznymi GRADE i MOOSE, stosując model efektów losowych DerSimonian-Laird i obliczając ilorazy szans (OR) z 95% przedziałami ufności.

Wyniki główne

Zaktualizowana metaanaliza przyniosła istotne dowody na związek pomiędzy prenatalnym używaniem konopi a niekorzystnymi wynikami okołoporodowymi:

1. Niska masa urodzeniowa (LBW, <2500 g)

• 20 badań z uwzględnieniem czynników zakłócających: OR 1,75 (95% CI: 1,41–2,18)
• Dla ciężkich użytkowniczek: OR 2,36 (95% CI: 1,50–3,72)
• Poziom pewności: umiarkowany

2. Poród przedwczesny (PTB, <37 tygodni)

• 20 badań z korektą: OR 1,52 (95% CI: 1,26–1,83)
• Wśród użytkowniczek ciężkich: OR 1,95 (95% CI: 1,40–2,73)
• Poziom pewności: umiarkowany

3. Dziecko zbyt małe w stosunku do wieku ciążowego (SGA)

• 12 badań: OR 1,57 (95% CI: 1,36–1,81)
• U ciężkich użytkowniczek: OR 1,63 (95% CI: 1,35–1,96)
• Poziom pewności: umiarkowany

4. Śmiertelność okołoporodowa

• 6 badań: OR 1,29 (95% CI: 1,07–1,55)
• W analizie czułości dla ciężkich użytkowniczek wynik nieosiągający istotności statystycznej: OR 1,25 (95% CI: 0,92–1,69)
• Poziom pewności: niski

Znaczenie kliniczne i zdrowotne

Wyniki wskazują, że stosowanie konopi indyjskich w ciąży wiąże się z umiarkowanie zwiększonym ryzykiem trzech poważnych niekorzystnych wyników noworodkowych — niskiej masy urodzeniowej, porodu przedwczesnego oraz ograniczenia wzrastania wewnątrzmacicznego. Istnieją także przesłanki sugerujące wzrost ryzyka śmiertelności okołoporodowej, choć z niższą pewnością dowodów.

Zdaniem autorów, mimo że dane pochodzą z badań obserwacyjnych, ich liczba, jakość oraz spójność wyników — w tym wykazany efekt zależności od dawki — podnoszą wiarygodność ustaleń. Biorąc pod uwagę, że prenatalna ekspozycja na konopie jest czynnikiem modyfikowalnym, autorzy postulują włączenie tego tematu do rutynowej edukacji prenatalnej oraz działań zdrowia publicznego.

Autorzy: dr Jamie O. Lo (Oregon Health & Science University), Chelsea K. Ayers, MPH, dr Snehapriya Yeddala, dr Devan Kansagara i zespół
Źródło: JAMA Pediatrics, publikacja online 5 maja 2025 r., DOI: 10.1001/jamapediatrics.2025.0689