Szkolne zabiegi stomatologiczne skutecznie zatrzymują rozwój próchnicy u dzieci

Dwa nieinwazyjne zabiegi stomatologiczne stosowane u dzieci w szkołach mogą skutecznie zatrzymać postęp próchnicy nawet na kilka lat – wynika z badania przeprowadzonego przez NYU College of Dentistry i opublikowanego na łamach JAMA Network Open.

W ramach programu CariedAway naukowcy leczyli ponad 10 000 ubytków u uczniów nowojorskich szkół podstawowych. Stwierdzili, że zarówno atraumatyczne wypełnienia (ART), jak i fluorek diaminy srebra (SDF) skutecznie zatrzymały rozwój większości zmian próchnicowych, co potwierdza skuteczność nieskutecznych metod leczenia w zarządzaniu próchnicą.

Szkolne programy profilaktyki stomatologicznej

Dzieci tracą rocznie około 34 milionów godzin lekcyjnych z powodu nagłych problemów stomatologicznych. Wprowadzenie programów profilaktycznych bezpośrednio do szkół pozwala na poprawę stanu zdrowia jamy ustnej u dzieci i zmniejsza ryzyko poważnych powikłań, takich jak ekstrakcje zębów z powodu bólu, ropni czy infekcji.

Tradycyjnie w szkolnych programach stomatologicznych stosuje się lakiery ochronne (sealanty) na zęby trzonowe, aby zapobiec powstawaniu próchnicy. Niewiele jednak inicjatyw koncentruje się na już istniejących ubytkach. ART polega na usunięciu zmian próchnicowych ręcznymi narzędziami i zaaplikowaniu materiału ochronnego. Z kolei SDF, pierwotnie zatwierdzony przez FDA do leczenia nadwrażliwości zębów, działa poprzez niszczenie bakterii próchnicotwórczych i remineralizację szkliwa.

Badanie kliniczne NYU: porównanie SDF i ART

W ramach programu CariedAway zespół naukowców z NYU College of Dentistry przeprowadził randomizowane badanie kliniczne z udziałem uczniów nowojorskich szkół podstawowych. Podczas wizyt dwa razy w roku stosowano u dzieci ART lub SDF wraz z lakierem fluorowym, w zależności od przypisania szkoły do danej metody.

Wcześniejsze analizy wykazały, że pojedyncze zastosowanie ART lub SDF powstrzymywało rozwój około 50% ubytków przez dwa lata. Najnowsze badanie objęło 1600 dzieci w wieku 5–13 lat z ubytkami w jednym lub większej liczbie zębów. W ciągu czterech lat obserwacji zastosowano ponad 10 000 aplikacji SDF lub ART.

„To najdokładniejsza analiza skuteczności tych dwóch metod – badaliśmy progresję próchnicy na poziomie każdej powierzchni zęba aż do czterech lat” – powiedział dr Ryan Richard Ruff, epidemiolog i współkierownik projektu CariedAway.

Wyniki i wnioski

Badanie wykazało, że SDF i ART wykazują podobną skuteczność: SDF zapobiegł pogorszeniu się 62% leczonych powierzchni przez cztery lata, a ART 55%.

„Zastosowanie ART lub SDF w warunkach szkolnych może ograniczyć potrzebę bardziej inwazyjnych procedur stomatologicznych i zwiększyć dostęp do profilaktyki” – podkreśliła dr Tamarinda J. Barry Godín, kierowniczka projektu CariedAway.

Wśród współautorów publikacji znaleźli się także Aditi Ashish Gawande oraz Qianhui Xu z NYU. Badanie zostało sfinansowane przez Patient-Centered Outcomes Research Institute (PCS-1609-36824).

O NYU College of Dentistry

NYU College of Dentistry, założony w 1865 roku, jest najstarszą i największą szkołą stomatologiczną w USA, kształcącą blisko 10% wszystkich amerykańskich dentystów. Uczelnia ma zasięg międzynarodowy i wyróżnia się wysoką różnorodnością studentów. Więcej informacji: dental.nyu.edu.