Oznaczenia kaloryczne na produktach i menu – czy pomagają ograniczyć spożycie kalorii?

Z najnowszego przeglądu Cochrane wynika, że oznaczenia kaloryczne na produktach spożywczych oraz w menu mogą prowadzić do niewielkiego ograniczenia spożycia kalorii przez konsumentów. Badanie, przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetów UCL, Bath Spa, Cambridge i Oksford, wskazuje, że takie działania mogą mieć wpływ na wybory żywieniowe na poziomie populacyjnym, choć nie stanowią „cudownego rozwiązania” problemu nadmiernej masy ciała.
Analiza objęła 25 badań dotyczących wpływu oznaczeń kalorycznych na wybory żywieniowe. Badania te przeprowadzono w rzeczywistych warunkach – w supermarketach, restauracjach i stołówkach – z udziałem ponad 10 tysięcy uczestników z krajów o wysokich dochodach, takich jak Kanada, Francja, Wielka Brytania i USA. Wyniki wskazują, że oznaczenia kaloryczne prowadzą do średniego zmniejszenia wybieranej i spożywanej liczby kalorii o 1,8%. W przypadku posiłku o wartości 600 kcal oznacza to redukcję o około 11 kcal, czyli równowartość dwóch migdałów.
Długofalowe korzyści zdrowotne
Chociaż zmniejszenie spożycia kalorii o 11 kcal na posiłek może wydawać się niewielkie, naukowcy podkreślają, że nawet drobne zmiany mogą przynieść zauważalne korzyści, jeśli są utrzymywane przez długi czas. Według raportu rządu Wielkiej Brytanii, 90% osób w wieku 20-40 lat przybiera na wadze średnio 9 kg w ciągu dekady. Redukcja dziennego spożycia energii o 24 kcal – około 1% zalecanego dziennego spożycia dla dorosłych – mogłaby zapobiec temu wzrostowi.
Równowaga między korzyściami a ryzykiem
Oznaczenia kaloryczne budzą jednak pewne kontrowersje. Jak zauważył dr Gareth Hollands z UCL, takie rozwiązania nie powinny być wdrażane w oderwaniu od innych działań. „Oznaczenia kaloryczne mogą odgrywać użyteczną rolę, zwłaszcza w połączeniu z szerszymi działaniami, które bardziej obciążają przemysł spożywczy, np. podatkami, ograniczeniami w marketingu czy reformulacją produktów. Nie powinniśmy jednak oczekiwać cudów” – podkreśla Hollands.
Obawy budzą również potencjalne negatywne skutki oznaczeń kalorycznych, szczególnie wśród osób zagrożonych zaburzeniami odżywiania. W analizowanych badaniach brakowało danych dotyczących wpływu takich polityk na zdrowie psychiczne. Naukowcy sugerują, że przyszłe badania powinny uwzględniać ten aspekt.
Dr Natasha Clarke z Bath Spa University zwróciła uwagę, że choć wpływ oznaczeń kalorycznych na pojedyncze posiłki lub zakupy jest niewielki, to ich sumaryczny efekt na poziomie populacyjnym może być znaczący. „Nasze badanie wzmacnia dowody na to, że oznaczenia kaloryczne mogą prowadzić do małych, ale spójnych redukcji w wyborach żywieniowych” – dodaje Clarke.
Chociaż oznaczenia kaloryczne nie są rozwiązaniem samym w sobie, mogą stanowić istotny element szerszej strategii walki z problemem nadwagi i otyłości. Kluczowe jest jednak, aby wdrażane polityki były dobrze zrównoważone i uwzględniały zarówno potencjalne korzyści, jak i ryzyka.
Źródło: Cochrane Database of Systematic Reviews
DOI: 10.1002/14651858.CD014845.pub2