Nowa nadzieja dla pacjentów z czerniakiem: obiecujące wyniki eksperymentalnej immunoterapii

Badania nad nowymi metodami leczenia czerniaka skóry – jednego z najbardziej agresywnych nowotworów – przynoszą nadzieję. Nowa terapia łącząca dwa leki, vidutolimod i niwolumab, pokazuje obiecujące rezultaty, szczególnie u pacjentów z zaawansowanym stadium tego raka. Wyniki badań, przeprowadzonych przez Uniwersytet Pittsburgha oraz Centrum Onkologiczne UPMC Hillman w USA, wskazują na to, że takie leczenie może skutecznie ograniczyć rozwój nowotworu u ponad połowy pacjentów.

Na czym polega ta nowa terapia?

W ramach badania pacjenci przed operacją otrzymywali dwa leki:

• Vidutolimod – nowatorski lek, który nie jest jeszcze zatwierdzony przez Amerykańską Agencję Żywności i Leków (FDA) ani przez Europejską Agencję Leków (EMA). Vidutolimod działa na receptor TLR9, który aktywuje układ odpornościowy, stymulując komórki do walki z nowotworem.
• Niwolumab – inhibitor punktu kontrolnego PD-1, czyli lek, który „odblokowuje” komórki odpornościowe, umożliwiając im skuteczniejsze niszczenie komórek nowotworowych. Niwolumab jest już zarejestrowany w wielu krajach, w tym w USA i UE, ale jego połączenie z vidutolimodem stanowi nowe podejście w leczeniu przedoperacyjnym.

Badanie skupiło się na pacjentach z czerniakiem skóry w stadium 3, kwalifikujących się do operacji, czyli z przerzutami do pobliskich węzłów chłonnych. Łącznie 31 pacjentów otrzymało przed operacją siedem wstrzyknięć vidutolimodu oraz trzy dawki niwolumabu dożylnie. Po operacji kontynuowano terapię co cztery tygodnie przez rok.

Wyniki, które budzą nadzieję

Badanie wykazało, że terapia działała skutecznie u 55% pacjentów – tak dobrze, że w ich guzach po operacji pozostało mniej niż 10% żywych komórek nowotworowych. Jak pokazują wcześniejsze badania, takie wyniki mogą oznaczać większe szanse na długoterminowe przeżycie. W grupie pacjentów o najlepszych wynikach, po dwóch latach aż 88% pacjentów nie miało nawrotu choroby, a u 94% nie wystąpiły przerzuty do innych organów.

Co wyróżnia nową terapię?

Dzięki zastosowaniu nowatorskiego leku vidutolimod, układ odpornościowy pacjentów działa w unikalny sposób. Badania pokazują, że kombinacja vidutolimodu z niwolumabem prowadzi do wzrostu liczby komórek odpornościowych, takich jak plazmocytoidalne komórki dendrytyczne (pDC), które pomagają komórkom T w eliminacji nowotworu. Dodatkowo zaobserwowano obecność komórek mieloidalnych, które w odpowiednich warunkach również mogą wspierać odpowiedź przeciwnowotworową.

Rola mikrobiomu jelitowego

Interesujące wnioski przyniosła analiza mikrobiomu jelitowego, czyli zbioru bakterii żyjących w jelitach. Badacze odkryli, że pacjenci, których guzy zareagowały najlepiej, mieli wyższy poziom bakterii Gram-ujemnych – typów bakterii, które nie są zwykle kojarzone z odpowiedzią na terapie anty-PD1. Sugeruje to, że mikrobiom jelitowy może odgrywać istotną rolę w skuteczności leczenia przeciwnowotworowego, choć jego działanie może różnić się w zależności od konkretnego typu terapii.

Co dalej?

Chociaż wyniki te są bardzo obiecujące, vidutolimod nie jest jeszcze zatwierdzony do szerokiego użytku ani w USA, ani w krajach Unii Europejskiej. Konieczne są dalsze badania kliniczne, które mogłyby potwierdzić bezpieczeństwo i skuteczność tego leku, zanim będzie on mógł zostać dopuszczony do użytku w terapii nowotworów. Naukowcy mają nadzieję, że ich odkrycia pozwolą na rozwój nowych metod leczenia innych rodzajów nowotworów i przyniosą nadzieję pacjentom na całym świecie.

Dzięki badaniom takim jak to, istnieje realna nadzieja na skuteczniejsze leczenie czerniaka, który do tej pory stanowił ogromne wyzwanie dla medycyny. Terapie immunologiczne, które aktywują układ odpornościowy do walki z nowotworem, stają się coraz bardziej zaawansowane, otwierając nowe możliwości dla pacjentów w walce z chorobą.

Więcej o wynikach badań w artykule: Vidutolimod i niwolumab: nowa nadzieja dla pacjentów z czerniakiem skóry

Źródło: Cancer Cell
DOI: 10.1016/j.ccell.2024.10.007