Nowa nadzieja dla pacjentów z chorobą Alzheimera: spray do nosa z pęcherzykami komórek macierzystych
Naukowcy z Texas A&M University College of Medicine opracowali innowacyjny spray do nosa, który może opóźnić postęp choroby Alzheimera nawet o kilka lat. Badania opublikowane w Journal of Extracellular Vesicles przynoszą obiecujące wiadomości dla pacjentów oraz ich rodzin, wskazując na potencjalnie przełomowe leczenie tej trudnej choroby.
Czym jest choroba Alzheimera?
Choroba Alzheimera to najczęstsza forma demencji, która dotyka milionów osób na całym świecie, a zwłaszcza ludzi w wieku 65 lat i starszych. Jest to postępujące schorzenie neurodegeneracyjne, które prowadzi do stopniowej utraty pamięci, trudności w myśleniu oraz zmienia zachowanie pacjentów. Choć dotychczas nie wynaleziono leku zatrzymującego jej rozwój, naukowcy intensywnie pracują nad terapiami, które mogą opóźnić jej objawy.
Jak działa spray do nosa z komórkami macierzystymi?
Spray opracowany przez naukowców opiera się na wykorzystaniu pęcherzyków zewnątrzkomórkowych pochodzących z komórek macierzystych. Pęcherzyki te przenoszą tzw. „ładunek” – czyli związki, które mają zdolność wpływania na funkcjonowanie komórek mózgowych i zmniejszenia stanu zapalnego.
Spray podawany jest przez nos, co pozwala na szybkie dotarcie składników do mózgu, omijając potrzebę inwazyjnych zabiegów. Użycie sprayu prowadzi do zmniejszenia poziomu neurozapalania – przewlekłego stanu zapalnego w mózgu, który odgrywa kluczową rolę w rozwoju choroby Alzheimera. Co więcej, terapia ta redukuje odkładanie się tzw. płytek amyloidowych oraz innych białek, które są uważane za główną przyczynę uszkodzenia neuronów.
Wpływ na komórki odpornościowe mózgu
W badaniach na zwierzętach wczesne etapy choroby były skutecznie zahamowane dzięki terapii sprayem. Badacze zauważyli również pozytywny wpływ terapii na mikroglej – komórki odpornościowe obecne w mózgu. Te komórki pełnią funkcję oczyszczającą i początkowo pomagają organizmowi zwalczać nagromadzenie płytek. Jednak wraz z postępem choroby tracą one swoje pozytywne działanie i zaczynają uszkadzać neurony, co przyspiesza rozwój demencji.
Spray z komórek macierzystych pozwolił na redukcję szkodliwych białek prozapalnych, jednocześnie nie ograniczając zdolności mikrogleju do usuwania płytki amyloidowej. Dzięki temu możliwe jest zahamowanie procesu zapalnego bez szkody dla podstawowej funkcji mikrogleju.
Profesor Ashok K. Shetty, który kierował zespołem badawczym, złożył już wniosek patentowy na metodę donosowego podawania pęcherzyków z komórek macierzystych. Badania finansowane przez National Institute on Aging w USA pokazują, że istnieje możliwość opóźnienia objawów choroby Alzheimera nawet o 10 do 15 lat. To olbrzymi przełom, który może zmienić życie milionów pacjentów na całym świecie.
Co dalej?
Choć terapia jest na razie w fazie badań, jej wyniki są obiecujące. Zespół badawczy planuje przeprowadzenie dalszych badań, by zbadać skuteczność tego rozwiązania u ludzi i, miejmy nadzieję, już wkrótce rozpocząć testy kliniczne. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, terapia może stać się rzeczywistością dla pacjentów i dać nadzieję na dłuższe i pełniejsze życie, pomimo diagnozy choroby Alzheimera.
Ta innowacja pokazuje, jak wiele możliwości daje współczesna medycyna i jak komórki macierzyste mogą przyczynić się do opracowania nowych metod leczenia trudnych chorób neurologicznych.
Źródło: Journal of Extracellular Vesicles, Texas A&M College of Medicine Marketing and Communications, fot. Abbey Santoro / Texas A&M University
DOI: 10.1002/jev2.12519
