Nadciśnienie tętnicze: cichy zabójca serca i mózgu

Nadciśnienie tętnicze zwiększa także ryzyko rozwoju demencji. Jak prawidłowo mierzyć ciśnieni krwi i jakie kroki może podjąć każdy, aby chronić się przed demencją i powikłaniami, takimi jak zawał serca czy udar mózgu? Specjalny pakiet informacyjny z okazji Światowego Dnia Nadciśnienia Tętniczego dostarcza potrzebnej wiedzy.

Ponad 20 milionów ludzi w Niemczech cierpi na nadciśnienie tętnicze – dotyczy to około co trzeciej dorosłej osoby (1). Jednak wielu chorych nie zdaje sobie sprawy ze swojego stanu. Nieleczone lub niewystarczająco leczone nadciśnienie (wartości powyżej 140/90 mmHg) może prowadzić w dłuższej perspektywie do poważnych schorzeń serca, takich jak niewydolność serca czy migotanie przedsionków, a także powikłań takich jak krwotok mózgowy, udar mózgu, zawał serca czy niewydolność nerek. Badania wskazują, że nadciśnienie tętnicze zwiększa również ryzyko rozwoju demencji. „Każdy, nawet niewielki wzrost ciśnienia tętniczego, uszkadza naczynia krwionośne, a na dłuższą metę także narządy takie jak serce, mózg, nerki czy oczy. Z drugiej strony, pacjent nie jest bezsilny wobec nadciśnienia i jego poważnych konsekwencji, jeśli tylko odpowiednio wcześnie podejmie działania, regularnie mierząc ciśnienie i korygując jego wartości we współpracy z lekarzem” – podkreśla kardiolog prof. dr med. Thomas Voigtländer, przewodniczący zarządu Niemieckiej Fundacji Kardiologicznej (Deutsche Herzstiftung).

Z okazji Światowego Dnia Nadciśnienia Fundacja oferuje pakiet informacyjny dostępny na stronie https://herzstiftung.de/welthypertonietag, zawierający szczegółowe informacje o przyczynach, profilaktyce, diagnostyce i leczeniu nadciśnienia. Niebezpieczeństwo polega na tym, że objawy takie jak zawroty głowy, szumy uszne, bóle głowy czy krwawienie z nosa mogą, ale nie muszą wystąpić. Dlatego tak ważne i łatwe do wprowadzenia w życie jest regularne samodzielne mierzenie ciśnienia krwi. „Około połowy wszystkich udarów i zawałów serca można by zapobiec dzięki profilaktyce, wczesnemu rozpoznaniu i terapii” – podkreśla prof. Voigtländer. Wczesne interwencje mogą zapobiec również uszkodzeniu mięśnia sercowego wskutek przewlekłego przeciążenia (serce nadciśnieniowe). Więcej informacji: https://herzstiftung.de/bluthochdruck

Profilaktyka: regularny pomiar ciśnienia

Niemiecka Fundacja Kardiologiczna i specjaliści zalecają zgodnie z aktualnymi wytycznymi ESC regularny pomiar ciśnienia podczas każdej wizyty lekarskiej oraz następujące interwały pomiaru:

• Co najmniej raz na trzy lata u osób poniżej 40. roku życia.
• Co najmniej raz do roku od 40. roku życia.

W przypadku stwierdzenia podwyższonych wartości, jeśli nie występują dodatkowe czynniki ryzyka wymagające leczenia, wskazane jest wykonanie całodobowego monitorowania ciśnienia oraz kontrola w ciągu roku.

Pacjentom zaleca się prowadzenie dzienniczka pomiarów, np. w specjalnym paszporcie ciśnieniowym dostępnym na stronie Fundacji: https://herzstiftung.de/blutdruckpass.

Co robić w przypadku wahań ciśnienia?

Lekkie wahania ciśnienia wynikające z hormonów, metabolizmu czy stylu życia są normalne. Silny stres lub intensywny wysiłek fizyczny mogą powodować przejściowy wzrost nawet do 200/100 mmHg. Ważne jest, aby nie zmieniać samodzielnie dawek leków bez konsultacji z lekarzem. Nagły wzrost ciśnienia wymaga obserwacji – przy braku poważnych objawów zwykle wystarczy odpoczynek i ponowny pomiar po 15-30 minutach.

Kryzys nadciśnieniowy a stan nagły

Jeśli wysokim wartościom ciśnienia (ponad 180/100 mmHg) towarzyszą silne bóle w klatce piersiowej, duszność czy zaburzenia widzenia, należy niezwłocznie wezwać pogotowie (numer 112). Jest to sytuacja zagrożenia życia wymagająca leczenia szpitalnego.

Redukcja ryzyka demencji dzięki obniżeniu ciśnienia

Utrzymujące się wysokie ciśnienie uszkadza naczynia mózgowe, co zwiększa ryzyko demencji. Liczne badania dowodzą, że nawet umiarkowane obniżenie ciśnienia znacząco zmniejsza to ryzyko. Zaleca się obniżanie wartości ciśnienia poniżej 140/90 mmHg, optymalnie do poziomu 120/70 mmHg.

Obniżanie ciśnienia: leki i styl życia

Podstawą terapii nadciśnienia jest zdrowy tryb życia (regularny wysiłek aerobowy, redukcja masy ciała, dieta) oraz farmakoterapia. Regularna aktywność fizyczna (co najmniej 30 minut dziennie przez 5 dni w tygodniu) oraz umiarkowane ćwiczenia siłowe również obniżają ciśnienie tętnicze.

Źródło:

Deutsche Herzstiftung e.V./Deutsche Stiftung für Herzforschung