Dzieci potrafią być niezwykle okrutne: mogą wyśmiewać koleżankę lub kolegę z klasy, szykanować ich, upokarzać, a nawet celowo wykluczać z grupy. Według najnowszych badań niemal co trzecie dziecko w szkole pada ofiarą systematycznych prześladowań, określanych mianem mobbingu – alarmuje Fundacja Zdrowie Dziecka z Monachium.
Czym jest mobbing?
Mobbing, pochodzący od angielskiego słowa „to mob” (atakować, szykanować), oznacza celowe, agresywne działania wymierzone przeciwko konkretnej osobie, mające na celu wyrządzenie jej szkody. Formy mobbingu są różnorodne:
- Fizyczny mobbing polega na stosowaniu przemocy, jak w przypadku „Happy Slapping” – nagrywania napaści i publikowania ich w mediach społecznościowych, aby upokorzyć ofiarę.
- Werbalny mobbing objawia się wyzwiskami, ośmieszaniem, imitowaniem lub innymi formami obelg.
- Społeczny mobbing odbywa się pośrednio – poprzez szerzenie plotek, zdradę zaufania czy celowe wykluczanie z grupy.
- Cybermobbing wykorzystuje technologie cyfrowe do krzywdzenia i publicznego zawstydzania ofiar.
Cel mobbingu: poniżenie ofiary
Charakterystyczne dla mobbingu jest dążenie do poniżenia ofiary, a jego przebieg może się różnić w zależności od płci i okoliczności:
- Chłopcy są zazwyczaj prześladowani przez innych chłopców, podczas gdy dziewczynki częściej przez swoje rówieśniczki lub chłopców.
- Dziewczynki są statystycznie częściej ofiarami mobbingu niż chłopcy.
- Młodzież z niepełnosprawnościami częściej doświadcza mobbingu niż osoby pełnosprawne.
- Dzieci z rodzin o niskim statusie ekonomicznym są bardziej narażone na mobbing niż ich rówieśnicy bez trudności finansowych.
Rodzina też cierpi
Mobbing w szkole stanowi poważny problem, który dotyka nie tylko dziecko, ale i jego rodzinę. Rodzice często cierpią wraz z dzieckiem, dowiadując się, że ich pociecha jest szykanowana przez rówieśników.
Jak podkreśla dr Frank W. Paulus, psycholog i współautor raportu „Zdrowie młodzieży 2024” Fundacji Zdrowie Dziecka, mobbing może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych: „Wielu młodych ludzi rozwija depresję, lęki, problemy ze snem, izoluje się społecznie lub odmawia chodzenia do szkoły. W skrajnych przypadkach obciążenie emocjonalne może prowadzić do samookaleczeń czy myśli samobójczych”.
Internet – przestrzeń dla hejtu
Rozwój cyfrowych form komunikacji znacząco pogłębił problem mobbingu, a szczególnie jego formę cyfrową – cybermobbing. Dzięki mediom społecznościowym takim jak Facebook, TikTok czy WhatsApp, prześladowcy mogą bez przeszkód publikować obraźliwe treści, które szybko się rozprzestrzeniają.
Według badania JIM 2024 (Młodzież, Informacja, Media), niemal 30% ankietowanych młodych ludzi doświadczyło obraźliwych lub fałszywych komentarzy w internecie. Dodatkowo:
- 57% respondentów zgłaszało obraźliwe komentarze w sieci.
- 40% zetknęło się z „mową nienawiści” w internecie.
- Co dziewiąta osoba została osobiście znieważona w sieci.
Anonimowość sprawców dodatkowo utrudnia walkę z tym problemem.
Co mogą zrobić rodzice?
Fundacja Stiftung Kindergesundheit apeluje do rodziców, by rozmawiali z dziećmi o problemie mobbingu i wspierali je w trudnych sytuacjach:
- Zachęcaj dziecko do zgłaszania prześladowań nauczycielom lub zaufanym osobom.
- Utrzymuj kontakt z nauczycielami i szkołą, aby monitorować sytuację.
- Ucz dziecko empatii, tolerancji i rozwiązywania konfliktów bez agresji.
- Wspieraj rozwój kompetencji społecznych poprzez zajęcia grupowe, np. sport.
- Wzmacniaj poczucie własnej wartości dziecka, aby było odporne na ataki.
- Edukuj w zakresie bezpiecznego korzystania z mediów społecznościowych i podkreślaj konsekwencje mobbingu.
Działania te nie tylko pomagają dziecku radzić sobie z trudnościami, ale także zapobiegają występowaniu zachowań mobbingowych w przyszłości.
Źródło: Stiftung Kindergesundheit https://krisenchat.de/de
