Jak zmiana proporcji spożywanego białka roślinnego i zwierzęcego wpływa na zdrowie serca?
Badanie trwające 30 lat, przeprowadzone na dorosłych Amerykanach, wykazało, że osoby spożywające najwięcej białka roślinnego w stosunku do białka zwierzęcego miały o 19% mniejsze ryzyko chorób sercowo-naczyniowych (CVD) i o 27% mniejsze ryzyko choroby wieńcowej (CHD) w porównaniu z osobami spożywającymi najmniej białka roślinnego.
Zdaniem badaczy stosunek białka roślinnego do zwierzęcego wynoszący 1:2 jest skuteczny w zapobieganiu CVD, podczas gdy do ochrony przed CHD może być potrzebny wyższy stosunek – 1:1,3.
Chociaż globalne wytyczne dietetyczne zalecają zwiększenie spożycia białka roślinnego, optymalny stosunek białka roślinnego do zwierzęcego pozostawał dotychczas nieznany. Badanie to jako pierwsze analizuje ten stosunek w kontekście zdrowia serca.
Naukowcy z Harvard T.H. Chan School of Public Health wykazali, że dieta o wyższym stosunku białka roślinnego do zwierzęcego może zmniejszyć ryzyko CVD i CHD. Badanie wskazuje, że redukcja ryzyka wynika przede wszystkim z zastąpienia czerwonego i przetworzonego mięsa białkiem roślinnym. Korzyści były największe u osób, które zwiększyły ogólne spożycie białka oraz wybierały białko roślinne.
„Przeciętny Amerykanin spożywa białko w stosunku 1:3 (roślinne do zwierzęcego). Nasze wyniki sugerują, że stosunek co najmniej 1:2 znacznie skuteczniej zapobiega CVD. W przypadku CHD lepszą ochronę zapewnia stosunek 1:1,3 lub wyższy” – powiedziała dr Andrea Glenn, główna autorka badania.
Szczegóły badania
W badaniu wykorzystano dane z 30 lat obserwacji prawie 203 000 uczestników Nurses’ Health Studies I i II oraz Health Professionals’ Follow-up Study. Uczestnicy raportowali swoje nawyki żywieniowe co cztery lata. Łącznie zarejestrowano 16 118 przypadków CVD, w tym ponad 10 000 przypadków CHD i ponad 6 000 udarów.
Po uwzględnieniu czynników zdrowotnych i demograficznych wykazano, że wyższy stosunek białka roślinnego do zwierzęcego wiązał się z mniejszym ryzykiem CVD i CHD. Osoby spożywające najwięcej białka roślinnego (stosunek 1:1,3) miały o 19% niższe ryzyko CVD i o 27% niższe ryzyko CHD w porównaniu z osobami spożywającymi najmniej białka roślinnego (stosunek 1:4,2). Dodatkowo, osoby, które dostarczały więcej energii z białka (21% dziennego spożycia kalorii) oraz preferowały białko roślinne, miały o 28% niższe ryzyko CVD i o 36% niższe ryzyko CHD.
Nie znaleziono istotnych związków między spożyciem białka a ryzykiem udaru, jednak wymiana czerwonego i przetworzonego mięsa na roślinne źródła białka, takie jak orzechy, wiązała się z mniejszym ryzykiem tego schorzenia.
Dlaczego białko roślinne jest korzystne?
Korzyści wynikają z tego, że białka roślinne są bogate w błonnik, witaminy antyoksydacyjne, minerały i zdrowe tłuszcze, co korzystnie wpływa na czynniki ryzyka kardiometabolicznego, takie jak profil lipidowy, ciśnienie krwi oraz markery stanu zapalnego.
„Większość z nas powinna zacząć stopniowo przesuwać swoją dietę w kierunku białek roślinnych” – powiedział dr Frank Hu, profesor żywienia i epidemiologii z Harvard Chan School. „Zmniejszenie spożycia mięsa, zwłaszcza czerwonego i przetworzonego, oraz zwiększenie konsumpcji roślin strączkowych i orzechów przynosi korzyści nie tylko zdrowiu człowieka, ale również naszej planecie”.
Co dalej?
Naukowcy podkreślają, że uzyskane stosunki są orientacyjne, a kolejne badania powinny precyzyjnie określić optymalną równowagę między białkiem roślinnym a zwierzęcym. Dodatkowo konieczne są dalsze badania dotyczące wpływu spożycia białka na ryzyko udaru.
Źródło: American Journal of Clinical Nutrition
DOI: 10.1016/j.ajcnut.2024.09.006
