Czy utrata masy ciała przy pomocy analogów GLP-1 jest zdrowa dla mięśni?

Dzięki nowoczesnym metodom leczenia farmakologicznego, takim jak stosowanie agonistów receptora GLP-1, osoby z nadwagą lub otyłością mogą osiągnąć znaczne efekty redukcji masy ciała, niemal porównywalne do tych uzyskiwanych po operacji bariatrycznej. Jest to szczególnie ważne dla pacjentów z cukrzycą typu 2, którzy często borykają się z dodatkowymi kilogramami i ich szkodliwym wpływem na zdrowie. Agoniści GLP-1, jak semaglutyd czy tirzepatyd, nie tylko pomagają w regulacji poziomu cukru we krwi, ale również wspierają utratę wagi. Jednakże, pojawia się pytanie, jak wpływają one na mięśnie pacjenta.

Czym jest adaptacyjna reakcja mięśni?

Kiedy słyszymy o utracie masy ciała, często pojawia się obawa, że może ona prowadzić do utraty masy mięśniowej, która jest kluczowa dla utrzymania siły i sprawności fizycznej. Właśnie dlatego lekarze i naukowcy przyglądają się uważnie, czy terapia z użyciem agonistów GLP-1 powoduje pozytywne, adaptacyjne zmiany w mięśniach, czy też mogą one być niekorzystne.

Adaptacyjna reakcja to proces, w którym mięśnie dostosowują się do zmniejszonej masy ciała, czyli dostosowują swoją strukturę i funkcję do nowej, lżejszej wagi ciała. Kiedy tracimy na wadze, nasze mięśnie nie muszą już dźwigać tak dużego ciężaru, przez co zmniejsza się ich objętość i masa. Jednak zmiana ta jest korzystna i naturalna – nie oznacza to, że tracimy na sile, ale że nasze mięśnie przystosowują się do nowych wymagań organizmu.

Przykład adaptacyjnej odpowiedzi mięśni – lekcja z serca

Aby lepiej zrozumieć, na czym polega adaptacja mięśni, warto spojrzeć na inny narząd – serce. U osób z nadciśnieniem tętniczym mięsień sercowy staje się grubszy, ponieważ musi pompować krew z większą siłą. Jeśli ciśnienie krwi zostaje obniżone, mięsień sercowy wraca do normalnych rozmiarów, bo nie potrzebuje już tak dużej siły. Jest to adaptacyjna odpowiedź, która poprawia kondycję serca i działa na jego korzyść. Podobnie adaptacyjna odpowiedź mięśni na utratę wagi pozwala ciału na zachowanie siły, dostosowując masę mięśniową do nowego poziomu obciążenia.

Czy zmniejszenie masy mięśniowej jest złe?

Z badań wynika, że zmniejszenie masy mięśniowej u pacjentów stosujących GLP-1 nie jest negatywne. To, co się dzieje, jest naturalną odpowiedzią organizmu i wynika z potrzeby dostosowania się do zmniejszonej masy ciała. Co więcej, badania z wykorzystaniem rezonansu magnetycznego pokazują, że jakość mięśni u osób tracących wagę dzięki GLP-1 jest lepsza – mięśnie mają mniej tłuszczu, co zwiększa ich wrażliwość na insulinę. Dzięki temu stają się zdrowsze, co jest korzystne dla ogólnej sprawności organizmu i zdrowia metabolicznego.

Choć GLP-1 mogą być skutecznym sposobem wspierania utraty masy ciała, nie są odpowiednie dla wszystkich. Osoby starsze lub znajdujące się w stanie przedosłabienia (np. mające problemy ze stabilnością czy utrzymaniem masy mięśniowej) mogą potrzebować bardziej indywidualnego podejścia. Lekarze mogą w takich przypadkach zalecić dodatkowe wsparcie farmakologiczne, aby pomóc w utrzymaniu lub wzmocnieniu masy mięśniowej.

Aby skutecznie monitorować wpływ terapii na zdrowie mięśni, naukowcy pracują nad bardziej obiektywnymi metodami oceny. Zamiast jedynie mierzyć masę mięśniową, przyszłe technologie pozwolą oceniać ich skład, funkcję, mobilność i siłę. Takie podejście umożliwi dokładniejsze dopasowanie terapii do potrzeb pacjenta i lepsze zrozumienie, jak poszczególne leki wpływają na mięśnie.

Kto stoi za badaniami i gdzie je opublikowano?

Badania nad wpływem agonistów receptorów GLP-1 na masę mięśniową zostały przeprowadzone przez zespół naukowców, wśród których znajdują się Andreas Birkenfeld, rzecznik Niemieckiego Centrum Badań nad Cukrzycą (DZD) oraz dyrektor Instytutu Badań nad Cukrzycą i Chorobami Metabolicznymi (IDM) w Helmholtz Zentrum München przy Uniwersytecie w Tübingen, a także Jennifer Linge i Ian J. Neeland. Wyniki tych badań zostały opublikowane w renomowanym czasopiśmie medycznym „Circulation,” które jest jednym z najważniejszych czasopism naukowych w dziedzinie chorób układu krążenia i metabolicznych. Artykuł zatytułowany „Muscle Mass and Glucagon-Like Peptide-1 Receptor Agonists: Adaptive or Maladaptive Response to Weight Loss?” dostarcza szczegółowych danych na temat adaptacyjnych zmian w mięśniach zachodzących podczas terapii GLP-1, co pozwala lekarzom lepiej zrozumieć wpływ tych leków na zdrowie pacjentów i optymalizować terapie odchudzające oraz przeciwcukrzycowe.

Terapie odchudzające oparte na GLP-1 są nowoczesnym i obiecującym podejściem, zwłaszcza dla osób z otyłością i cukrzycą typu 2. Jednak ważne jest, aby pacjenci i lekarze rozumieli, jak wpływają one na organizm – nie tylko na wagę, ale także na zdrowie mięśni. Dzięki dokładnemu zrozumieniu adaptacyjnego wpływu GLP-1 możemy być pewni, że terapia ta wspiera zdrowie całego organizmu, w tym mięśni, które stają się zdrowsze i bardziej sprawne.

Czy terapia GLP-1 jest dla Ciebie? Zawsze warto omówić z lekarzem, jakie są zalety i wady takiej terapii, aby dobrać najlepsze rozwiązanie dostosowane do indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia.

Źródło: Deutsches Zentrum fuer Diabetesforschung DZD, Jennifer Linge, Andreas L. Birkenfeld, Ian J. Neeland: „Muscle Mass and Glucagon-Like Peptide-1 Receptor Agonists: Adaptive or Maladaptive Response to Weight Loss?” Circulation. 2024;150:00–00.
DOI: 10.1161/CIRCULATIONAHA.124.067676