Ćwiczenia i poprawa diety przed operacją związane z mniejszą liczbą powikłań i lepszą rekonwalescencją
Prehabilitacja

Aktywne przygotowanie do poważnej operacji poprzez ćwiczenia fizyczne i poprawę diety (znane jako „prehabilitacja”) wiąże się z mniejszą liczbą powikłań, krótszym czasem hospitalizacji oraz lepszą rekonwalescencją i jakością życia u dorosłych — wynika z analizy badań klinicznych opublikowanej dziś w czasopiśmie The BMJ.
Naukowcy podkreślają, że pewność dowodów w analizowanych porównaniach była na ogół niska lub bardzo niska, jednak sugerują, że prehabilitacja oparta na ćwiczeniach, poprawie odżywiania lub ich połączeniu może przynosić korzyści.
Dotychczasowe dowody wskazują, że prehabilitacja może poprawić wyniki leczenia po operacji, jednak brakuje jasności co do tego, które składniki lub ich kombinacje są najbardziej skuteczne.
Aby odpowiedzieć na to pytanie, naukowcy z Kanady przeanalizowali bazy danych w poszukiwaniu randomizowanych badań kontrolnych z udziałem dorosłych przygotowujących się do poważnych operacji, którzy otrzymali interwencje prehabilitacyjne lub standardową opiekę.
Zidentyfikowano 186 odpowiednich badań obejmujących 15 684 uczestników (średnia wieku 62 lata; 45% kobiet), które dotyczyły indywidualnych lub łączonych składników prehabilitacji (ćwiczenia, odżywianie, wsparcie kognitywne i psychospołeczne) stosowanych przez co najmniej siedem dni przed operacją.
Kluczowe wyniki, które analizowano, to: liczba powikłań w ciągu 30 dni po operacji, długość hospitalizacji oraz jakość życia związana ze zdrowiem i fizyczna rekonwalescencja (na podstawie powszechnie stosowanych testów) w ciągu 90 dni po operacji.
Jakość badań była zróżnicowana, jednak naukowcy ocenili ryzyko błędu systematycznego oraz pewność dowodów za pomocą uznanych narzędzi.
Po uwzględnieniu innych potencjalnie wpływowych czynników, w tym rodzaju operacji, stwierdzono, że ćwiczenia wiązały się z 50% zmniejszeniem ryzyka powikłań w porównaniu ze standardową opieką, a wsparcie żywieniowe z 38% zmniejszeniem ryzyka. Połączenie ćwiczeń, wsparcia żywieniowego i psychospołecznego wiązało się z 36% zmniejszeniem ryzyka.
W porównaniu ze standardową opieką, połączenie ćwiczeń i wsparcia psychospołecznego wiązało się z 2,44 dnia krótszym pobytem w szpitalu, natomiast połączenie ćwiczeń i wsparcia żywieniowego – z 1,22 dnia krótszym pobytem. Indywidualnie ćwiczenia i odżywianie zmniejszały długość hospitalizacji odpowiednio o 0,93 i 0,99 dnia.
Największy wpływ na poprawę jakości życia i fizyczną rekonwalescencję miała kombinacja ćwiczeń, wsparcia żywieniowego i psychospołecznego. Indywidualnie, ćwiczenia i odżywianie były najbardziej skuteczne we wszystkich analizowanych kluczowych wynikach.
Chociaż analiza została przeprowadzona zgodnie z najlepszymi praktykami i oparta na najnowszych dowodach z badań, autorzy przyznają, że pewność dowodów we wszystkich porównaniach była na ogół niska lub bardzo niska ze względu na ryzyko błędu i wysoki stopień zmienności (heterogeniczności) między badaniami.
Jednakże podkreślają, że wyniki dotyczące prehabilitacji opartej na ćwiczeniach i wsparciu żywieniowym były solidne po wykluczeniu badań o wysokim ryzyku błędu systematycznego, „co sugeruje, że prehabilitacja oparta na ćwiczeniach, odżywianiu lub ich połączeniu może przynosić korzyści dorosłym przygotowującym się do operacji i powinna być rozważana w praktyce klinicznej.”
Źródło: The BMJ, BMJ Group
DOI: 10.1136/bmj-2024-081164