Badacze z Norweskiego Uniwersytetu Nauki i Technologii (NTNU), Ulrik Wisløff oraz Atefe R. Tari, zyskali w Norwegii dużą popularność po publikacji książki „Microtraining – 7 tygodni do lepszej kondycji i siły” (w języku norweskim). Teraz ci sami naukowcy, we współpracy z Queensland Brain Institute w Australii, przedstawili nowe dane wskazujące, że aktywność fizyczna ma znaczący wpływ na zdrowie mózgu i procesy starzenia się układu nerwowego.
Obiecujące wyniki: mózg korzysta z ruchu
Artykuł opublikowany w prestiżowym czasopiśmie The Lancet potwierdza, że regularna aktywność fizyczna – nawet w niewielkich ilościach – wpływa korzystnie na mózg. W szczególności ćwiczenia o wysokiej intensywności sprzyjają jego zdrowiu, co może stanowić impuls dla wielu osób do rozpoczęcia aktywności.
Trening wytrzymałościowy i dobra kondycja fizyczna mogą zmniejszyć ryzyko demencji oraz wspierać zdrowe starzenie się mózgu.
„Nigdy nie jest za późno, by zacząć” – podkreśla dr Atefe R. Tari, pierwsza autorka badania.
Mechanizmy neuroprotekcyjne
W przeglądzie obejmującym zarówno badania na zwierzętach, jak i na ludziach, autorzy wykazali, że aktywność fizyczna wpływa na:
- zmniejszenie stanu zapalnego,
- poprawę przepływu krwi,
- modulację odpowiedzi immunologicznej,
- zwiększenie plastyczności mózgu,
- uwalnianie cząsteczek ochronnych do krwi.
Wszystkie te mechanizmy ulegają osłabieniu wraz z wiekiem, a ich dysfunkcja przyczynia się do rozwoju chorób neurodegeneracyjnych.
Mikrotrening jako realna alternatywa
Tari i Wisløff z Cardiac Exercise Research Group (CERG) z NTNU promują koncepcję mikrotreningu, czyli wprowadzania niewielkich dawek intensywnej aktywności fizycznej do codziennego życia – nawet u osób dotychczas nieaktywnych. Zamiast obecnie zalecanych 150 minut umiarkowanej lub 75 minut intensywnej aktywności tygodniowo, badacze sugerują, że korzyści zdrowotne można uzyskać przy mniejszych dawkach, o ile intensywność jest odpowiednia.
„Od 50 do 70% populacji nie spełnia obecnych zaleceń” – zauważa Wisløff.
Nowe rekomendacje? Czas na zmianę podejścia
Według badaczy, nadszedł czas, by instytucje zdrowia publicznego wyraźniej komunikowały znaczenie ćwiczeń fizycznych dla zdrowia mózgu.
„Nasze badanie pokazuje, że nawet niewielkie dawki aktywności o wysokiej intensywności – na przykład szybki marsz, podczas którego trudno mówić – mogą obniżyć ryzyko demencji nawet o 40%” – twierdzi Wisløff.
W styczniu również amerykańscy naukowcy, na łamach Nature Medicine, postulowali zmianę globalnych zaleceń – wskazując, że małe dawki aktywności również przynoszą korzyści zdrowotne.
Ćwiczenia jako lek pierwszego rzutu
Z uwagi na rosnącą długość życia i narastającą liczbę przypadków demencji oraz braku skutecznego leczenia tych schorzeń, profilaktyka nabiera kluczowego znaczenia. Ruch okazuje się być jednym z najskuteczniejszych, dostępnych i pozbawionych skutków ubocznych środków ochrony zdrowia mózgu.
„Ćwiczenia są tanie, dostępne i bezpieczne. Powinny być traktowane jako interwencja pierwszego rzutu w profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych” – podsumowuje Tari.
Źródło: The Lancet
