Choroba zwyrodnieniowa stawów u byłych piłkarzy – rola urazów i iniekcji kortykosteroidowych
Nowa publikacja w czasopiśmie Rheumatology, wydawanym przez Oxford University Press, wykazała, że emerytowani brytyjscy piłkarze zawodowi, którzy w czasie kariery doznali urazów stóp lub kostek, znacznie częściej rozwijają chorobę zwyrodnieniową stawów w późniejszym życiu. Ryzyko to było jeszcze wyższe u zawodników, którzy rutynowo byli leczeni zastrzykami kortyzonowymi.
Piłka nożna to sport kontaktowy o dużej prędkości, w którym ryzyko urazu jest wyjątkowo wysokie. Szczególnie często dochodzi do urazów stopy i kostki – najczęstszym urazem kostki jest skręcenie, a w obrębie stopy najczęściej występują złamania kości śródstopia. Urazy te pojawiają się głównie podczas meczów, co wiąże się z intensywnością gry, skokami, częstymi zmianami kierunku i rywalizacyjnym charakterem sportu.
Uszkodzenia stawów mogą prowadzić do bólu, obrzęku i zniszczenia chrząstki stawowej oraz innych tkanek, co w konsekwencji może skutkować rozwinięciem choroby zwyrodnieniowej stawu skokowego lub stóp, prowadzącej do niepełnosprawności lub przewlekłego bólu.
Szacuje się, że około 25% zawodowych piłkarzy w czasie kariery doświadcza urazu stopy lub kostki. Pomimo tego, szeroko stosowane terapie iniekcyjne – takie jak zastrzyki z kortykosteroidów, środków znieczulających miejscowo, osocza bogatopłytkowego (PRP) czy kwasu hialuronowego – pozostają kontrowersyjne. Budzą one obawy związane z długofalowymi skutkami ubocznymi oraz ograniczonymi dowodami skuteczności.
Zastrzyki te mogą przynosić szybką ulgę w bólu i pozwalać zawodnikom szybciej wracać do gry, jednak mogą również maskować istniejące uszkodzenia stawów, przyspieszając ich degradację strukturalną. Częste stosowanie iniekcji, zwłaszcza przy dużych obciążeniach treningowych i meczowych, może dodatkowo nasilać uszkodzenia chrząstki.
Badacze przeanalizowali dane od 424 emerytowanych zawodowych piłkarzy w Wielkiej Brytanii, pytając o diagnozy choroby zwyrodnieniowej stóp lub kostek oraz o przebyty zabieg operacyjny w obrębie tych okolic po zakończeniu kariery. Wśród piłkarzy z rozpoznaną chorobą zwyrodnieniową aż 73% miało w przeszłości uraz stopy lub kostki, a 75% było leczonych zastrzykami kortykosteroidowymi w czasie kariery sportowej.
Naukowcy zastrzegają, że chociaż częstsze stosowanie kortykosteroidów koreluje z wyższym ryzykiem choroby zwyrodnieniowej, nie oznacza to jednoznacznie, że same iniekcje powodują chorobę – mogą one po prostu być stosowane po poważniejszych urazach, które same w sobie zwiększają to ryzyko. Zwracają jednak uwagę, że wielu zawodników otrzymywało więcej niż cztery zastrzyki w ten sam staw skokowy w jednym sezonie, co przekracza zalecenia lekarskie.
„Nasze wyniki jednoznacznie pokazują, że poważny uraz stopy lub kostki w czasie kariery piłkarskiej jest głównym, potencjalnie modyfikowalnym czynnikiem ryzyka rozwoju choroby zwyrodnieniowej w późniejszym życiu” – podkreślił główny autor badania, prof. Weiya Zhang z University of Nottingham.
Źródło: Rheumatology, “Injury and local injection and the risk of foot/ankle osteoarthritis: a case-control study in retired UK male professional footballers”
DOI: https://doi.org/10.1093/rheumatology/keaf518
