Aspartam a ryzyko chorób sercowo-naczyniowych – nowe badania wskazują na związek ze stanem zapalnym naczyń

Aspartam, popularny słodzik stosowany w produktach typu „zero cukru”, może mieć niekorzystny wpływ na zdrowie układu sercowo-naczyniowego – wskazują nowe badania opublikowane w czasopiśmie Cell Metabolism. Naukowcy wykazali, że substancja ta prowadzi do wzrostu poziomu insuliny, co w konsekwencji przyczynia się do rozwoju miażdżycy i zwiększa stan zapalny naczyń krwionośnych.

Wzrost insuliny i miażdżyca

Badanie przeprowadzone przez zespół ekspertów z Karolinska Institute w Szwecji wykazało, że aspartam może wpływać na zdrowie układu sercowo-naczyniowego poprzez mechanizmy, które dotąd nie były dobrze poznane. W eksperymencie laboratoryjnym naukowcy podawali myszom codziennie dawkę pokarmową zawierającą 0,15% aspartamu przez 12 tygodni. Jest to ilość odpowiadająca spożywaniu około trzech puszek napoju dietetycznego dziennie przez człowieka.

Wyniki badań pokazały, że myszy karmione dietą z dodatkiem aspartamu miały większe i bardziej tłuszczowe blaszki miażdżycowe w tętnicach oraz wykazywały wyższy poziom stanu zapalnego w porównaniu do grupy kontrolnej. Kluczowym odkryciem było stwierdzenie, że po spożyciu aspartamu w organizmie myszy dochodziło do gwałtownego wzrostu poziomu insuliny, co przyczyniało się do rozwoju miażdżycy.

Mechanizm wpływu aspartamu na układ sercowo-naczyniowy

Jak wyjaśniają badacze, organizm posiada receptory wykrywające słodki smak nie tylko w jamie ustnej, ale także w jelitach i innych tkankach. Aspartam, który jest około 200 razy słodszy od cukru, wydaje się oszukiwać te receptory, powodując nadmierne wydzielanie insuliny.

Zespół badawczy odkrył, że podwyższony poziom insuliny aktywuje specyficzny sygnał immunologiczny CX3CL1, który odgrywa kluczową rolę w procesie zapalnym naczyń krwionośnych. Pomimo silnego przepływu krwi przez tętnice, CX3CL1 pozostaje przyklejony do ścian naczyń krwionośnych, działając jak „pułapka” dla krążących komórek układu odpornościowego. Te z kolei nasilają stan zapalny i przyczyniają się do pogrubienia blaszek miażdżycowych.

Jednak badacze zauważyli, że eliminacja receptorów CX3CL1 u myszy spożywających aspartam zapobiegła szkodliwemu odkładaniu się blaszek miażdżycowych. To sugeruje, że CX3CL1 odgrywa kluczową rolę w negatywnym wpływie aspartamu na układ sercowo-naczyniowy.

Konsekwencje dla zdrowia i dalsze badania

Zdaniem autorów badania wyniki te mogą mieć istotne implikacje dla zdrowia publicznego. Aspartam jest obecny w wielu produktach spożywczych, dlatego konieczne są dalsze badania nad długoterminowymi skutkami jego spożywania.

„Sztuczne słodziki przeniknęły do niemal wszystkich rodzajów żywności, więc musimy znać ich długoterminowy wpływ na zdrowie” – podkreśla prof. Yihai Cao, główny autor badania.

W przyszłości naukowcy zamierzają zweryfikować swoje odkrycia w badaniach na ludziach oraz zbadać potencjalną rolę CX3CL1 w innych chorobach przewlekłych, takich jak udary, zapalenia stawów i cukrzyca.

Źródło

Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie Cell Metabolism pod tytułem „Sweetener aspartame aggravates atherosclerosis through insulin-triggered inflammation” (DOI: 10.1016/j.cmet.2025.01.006).