Aparaty słuchowe i implanty ślimakowe a izolacja społeczna – nowe dowody naukowe
Utrata słuchu wpływa nie tylko na to, jak ludzie odbierają dźwięki z otoczenia – zmienia także sposób, w jaki łączą się ze światem.
Nowe badanie przeprowadzone przez USC Caruso Department of Otolaryngology – Head and Neck Surgery, będący częścią Keck Medicine of USC, opublikowane dziś w czasopiśmie JAMA Otolaryngology – Head & Neck Surgery, jako pierwsze wykazało związek pomiędzy stosowaniem aparatów słuchowych oraz implantów ślimakowych a poprawą życia społecznego dorosłych z ubytkiem słuchu.
– Odkryliśmy, że osoby dorosłe z ubytkiem słuchu, które korzystały z aparatów słuchowych lub implantów ślimakowych, były bardziej towarzyskie i czuły się mniej odizolowane w porównaniu z osobami, które ich nie używały – powiedziała dr Janet Choi, otolaryngolog z Keck Medicine i główna autorka badania. – Sugeruje to, że urządzenia wspomagające słuch mogą zapobiegać społecznemu odłączeniu i szerzej zakrojonym konsekwencjom zdrowotnym wynikającym z nieleczonej utraty słuchu.
Szacuje się, że w Stanach Zjednoczonych ubytek słuchu dotyczy około 40 milionów dorosłych, z czego znaczna część nie otrzymuje odpowiedniego leczenia. Pozostawienie ubytku słuchu bez interwencji może prowadzić do trudności w komunikacji, co często skutkuje wycofaniem się z rozmów i życia towarzyskiego – podkreśla dr Choi.
Poprzednie badania wykazały, że z czasem takie wycofanie społeczne może prowadzić do ograniczenia stymulacji umysłowej oraz zwiększenia ryzyka samotności, lęku, depresji, spadku funkcji poznawczych i demencji. Izolacja społeczna wiąże się również ze zmianami biologicznymi i neurologicznymi, w tym ze zwiększonym stanem zapalnym mózgu oraz zmianami w jego strukturze.
– Zrozumienie zależności między ubytkiem słuchu, używaniem urządzeń wspomagających a izolacją społeczną ma kluczowe znaczenie – zaznaczyła Choi. – Dotąd brakowało dowodów, że urządzenia wspomagające słuch mogą rzeczywiście odwrócić proces izolacji.
Zespół Choi przeprowadził kompleksowy przegląd systematyczny i metaanalizę 65 wcześniej opublikowanych badań z udziałem ponad pięciu tysięcy uczestników, analizując wpływ aparatów słuchowych i implantów ślimakowych na trzy kluczowe wskaźniki: społeczną jakość życia, postrzeganą niepełnosprawność społeczną (czyli ograniczenia i frustracje wynikające z utraty słuchu w sytuacjach społecznych) oraz poczucie samotności.
Badacze odkryli, że osoby korzystające z urządzeń wspomagających słuch czują się bardziej połączone społecznie i mniej ograniczone w kontaktach z innymi. Łatwiej angażują się w rozmowy grupowe, lepiej radzą sobie w hałaśliwym otoczeniu i czują się bardziej komfortowo. Respondenci zgłaszali mniejsze poczucie „upośledzenia społecznego” związanego z ubytkiem słuchu – rzadziej doświadczali barier i frustracji w kontaktach, a ich zdolność do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym znacząco wzrosła. Zwiększona pewność siebie sprzyjała łatwiejszemu nawiązywaniu relacji z rodziną, przyjaciółmi i współpracownikami, co przekładało się na silniejsze poczucie przynależności i mniejszy lęk społeczny. Wyniki sugerują również, że urządzenia wspomagające słuch mogą redukować samotność, choć w tym zakresie potrzebne są dalsze badania.
Największą poprawę w zakresie społecznej jakości życia odnotowano u osób z implantami ślimakowymi. Wynika to prawdopodobnie z faktu, że implanty ślimakowe zapewniają lepszą jakość odbioru dźwięku niż aparaty słuchowe, szczególnie u osób z głębokim ubytkiem słuchu. W rezultacie osoby te doświadczają wyraźniejszej poprawy w funkcjonowaniu społecznym po wszczepieniu implantu.
Chociaż omawiane badanie nie obejmowało bezpośrednio oceny funkcji poznawczych, Choi uważa, że istnieje związek między poprawą życia towarzyskiego a zdrowiem poznawczym, ponieważ wcześniejsze badania wykazały, że leczenie ubytku słuchu może obniżać ryzyko pogorszenia funkcji poznawczych i demencji. – Nasze badanie nie mierzyło bezpośrednio funkcji poznawczych, ale poprawa komunikacji i zaangażowania społecznego sugeruje, że przywrócenie klarownej komunikacji może sprzyjać zachowaniu zdrowia poznawczego poprzez utrzymanie aktywności mózgu i więzi społecznych – podsumowała Choi.
To badanie wpisuje się w szerszy kontekst wcześniejszych ustaleń – w styczniu 2024 roku Choi opublikowała pracę wykazującą, że dorośli z ubytkiem słuchu, którzy używają aparatów słuchowych, mają niemal 25% niższe ryzyko zgonu. Wskazuje to, że leczenie ubytku słuchu może nie tylko poprawiać jakość życia towarzyskiego, ale również wpływać na długość życia.
– Te nowe wyniki stanowią kolejny dowód na to, że zdrowie słuchu jest ściśle powiązane z ogólnym dobrostanem – powiedziała Choi. – Mamy nadzieję, że zachęci to więcej osób do szukania pomocy i pomoże klinicystom w rozmowach z pacjentami o korzyściach płynących ze stosowania urządzeń wspomagających słuch.
Źródło: JAMA Otolaryngology–Head & Neck Surgery
