Antybiotykooporność w Morzu Bałtyckim: nowe badania z Greifswaldu

Zespół badawczy z Helmholtz-Institut für One Health (HIOH) przeprowadził badania nad występowaniem i charakterystyką bakterii opornych na antybiotyki w wodach Morza Bałtyckiego. Wyniki badań, opublikowane w czasopiśmie naukowym npj Clean Water, wykazują, że odporne na antybiotyki patogeny występują nie tylko w próbkach klinicznych, ale także w próbkach środowiskowych.

Znaczenie zintegrowanej strategii w walce z antybiotykoopornością

Badanie, finansowane przez niemieckie Ministerstwo Edukacji i Badań Naukowych (BMBF), podkreśla konieczność przyjęcia zintegrowanej strategii walki z antybiotykoopornością, uwzględniającej zarówno ochronę zdrowia, jak i środowiska. W projekcie uczestniczyli badacze z Helmholtz-Institut für One Health, Uniwersyteckiego Centrum Medycznego w Greifswaldzie, Friedrich-Loeffler-Institut (FLI) oraz Uniwersytetu w Greifswaldzie.

Zakres badań

Przez rok naukowcy pobrali ponad 120 próbek wody z różnych lokalizacji w Greifswaldzie i jego okolicach, w tym z kąpielisk, obszarów w pobliżu oczyszczalni ścieków oraz rezerwatu na wyspie Riems. Celem badań była analiza obecności bakterii opornych na antybiotyki i stężenia pozostałości leków w wodach powierzchniowych.

„Niektóre z wyizolowanych bakterii uznano za szczepy wysokiego ryzyka, wykazujące znaczną oporność na kluczowe antybiotyki” – mówi prof. Katharina Schaufler, współautorka badania, profesor epidemiologii i ekologii antybiotykooporności w HIOH i Uniwersyteckim Centrum Medycznym w Greifswaldzie.

Wyniki i wnioski

W próbkach z oczyszczalni ścieków wykryto większe ilości wieloopornych patogenów oraz pozostałości antybiotyków. W wodach zatokowych również zidentyfikowano oporne patogeny, jednak ich liczba była znacznie mniejsza.

Profesor Schaufler podkreśla, że dla zdrowych kąpielowiczów o prawidłowym układzie odpornościowym badane wody nie stanowią zwiększonego ryzyka zakażenia bakteriami opornymi. „Nasze badanie ma na celu podniesienie świadomości, a nie wywoływanie strachu” – dodaje.

Jednak wyniki badań wskazują, jak trudne jest całkowite usunięcie bakterii opornych i pozostałości leków z wody w procesach oczyszczania ścieków. „Optymalizacja procesów oczyszczania ścieków powinna być priorytetem, aby zminimalizować zanieczyszczenie opornymi bakteriami i pozostałościami antybiotyków” – zaznacza Schaufler. Dodatkowo konieczne jest bardziej precyzyjne regulowanie stosowania antybiotyków w medycynie i rolnictwie, ponieważ działalność człowieka ma kluczowy wpływ na rozprzestrzenianie się opornych patogenów.

„Cicha pandemia”

Prof. Karlhans Endlich, naukowy dyrektor Uniwersyteckiego Centrum Medycznego w Greifswaldzie, zwraca uwagę na znaczenie badań: „Projekt pokazuje, jak ściśle powiązane są zdrowie ludzi i zwierząt w wspólnym środowisku. Rozumienie podstawowych mechanizmów i sposobów przenoszenia chorób zakaźnych, także poza szpitalem, jest kluczowe”.

Badania stanowią fundament dla opracowywania alternatywnych strategii walki z bakteriami opornymi na antybiotyki – głównymi sprawcami tzw. cichej pandemii.

Kierunki przyszłych badań

Prof. Schaufler wskazuje na pytania, które wymagają dalszych badań:

• Jaka jest sytuacja wzdłuż wybrzeży Bałtyku w innych krajach?
• Jaką rolę odgrywają ptaki wodne w rozprzestrzenianiu opornych bakterii?
• Jak wyniki tych badań można wykorzystać w działaniach profilaktycznych i opracowywaniu alternatywnych terapii?

Odpowiedzi na te pytania mogą pomóc w tworzeniu skuteczniejszych strategii zwalczania antybiotykooporności i ochrony zdrowia publicznego.

Źródło: Universität Greifswald